İran İslâm Cumhuriyetinin sınırları içinde bulunan Kuzey Horasan toprağının yüz ölçümü 140000 km2 olup , nüfusu 4 milyon civarındadır.
İran’ın şeker tüketiminin % 45’i , kırmızı et tüketiminin %38’i ,
Horasan bölgesinden karşılanır. Kuzey Horasan’da yaşayan nüfusun etnik kökeni , Türk’tür.
Tarihi Türkistan coğrafyasının batı toprakları olan Horasan’ın maddi zenginlikleri cezbedicidir. Verimli topraklara ve çalışkan nüfusa sahip olmasına rağmen , kaynaklarının tamamı hakimiyet tarafından kullanılmaktadır.
Milli kültürlerini korumak ve varlıklarını tanıtmak için örgütlenen Horasan Türklerinin , ana dil uğruna verdikleri savaş , Güney Azerbaycan Türklerinden az değildir. Güney Azerbaycanlılar kadar milli uyanıklığa sahip olmasalar da , milli benliği arayış vardır.
Horasan Türk Edebiyatının en canlı örnekleri , sözlü olarak halk arasında yaşar. Ata sözleri , deyişleri ve dillerinden düşürmedikleri türkülerinin içeriği , bütün Türk topluluklarında olduğu gibi köklüdür.
Horasan Türk Edebiyatının en canlı örnekleri , sözlü olarak halk arasında yaşar. Ata sözleri , deyişleri ve dillerinden düşürmedikleri türkülerinin içeriği , bütün Türk topluluklarında olduğu gibi köklüdür.
Ata sözleri , Anadolu Türkleriyle yakın benzerlikler arz eder.
‘Her şeymiyi it yiyir boynumuyu bit’,
‘Oğlaqım ölme bahar gelir qarpuz ile xeyar gelir’ ,
‘ Oqlah otdan döyer ne yaxisi sözden’ ,
‘İp sozulan yerden üzülür’ ,
‘Atası torda yatır oğlu kervansaray qimet edir’ ,
‘ Anasına bax qızını al dezesin bax bezini al’
‘Aq qızın aq derdi var qara qızın qara derdi’ ,
‘ Tanrı dağını görür qarını yağır’ ,
‘ Qazan gezer gezer qabağını tapar’ ,
‘İtin lap lapı ile denizin suyu batmaz’.. gibi .
Önce Pehleviler , daha sonra İslâm hâkimiyeti tarafından milli varlıkları kabul edilmeyen Horasan Türkleri , bugün ana dillerini unutmak tehlikesiyle yaşıyor.
Horasan’ın maddi kaynaklarını kullanan hakim idare ,
‘Her şeymiyi it yiyir boynumuyu bit’,
‘Oğlaqım ölme bahar gelir qarpuz ile xeyar gelir’ ,
‘ Oqlah otdan döyer ne yaxisi sözden’ ,
‘İp sozulan yerden üzülür’ ,
‘Atası torda yatır oğlu kervansaray qimet edir’ ,
‘ Anasına bax qızını al dezesin bax bezini al’
‘Aq qızın aq derdi var qara qızın qara derdi’ ,
‘ Tanrı dağını görür qarını yağır’ ,
‘ Qazan gezer gezer qabağını tapar’ ,
‘İtin lap lapı ile denizin suyu batmaz’.. gibi .
Önce Pehleviler , daha sonra İslâm hâkimiyeti tarafından milli varlıkları kabul edilmeyen Horasan Türkleri , bugün ana dillerini unutmak tehlikesiyle yaşıyor.
Horasan’ın maddi kaynaklarını kullanan hakim idare ,
ahalisi Türklerden elde ettiği ekonomik güçle Farsça kitaplar bastırıyor ve ücretsiz olarak Tacikistan , Afganistan gibi ülkelerdeki Fars dilli topluluklara gönderiyor. İran dışında Fars dilini yaymak için kültürel açılma amacına yönelik propaganda yapan hâkimiyet, çeşitli ülkelerde de ücretsiz Farsça kursları düzenliyor. Hindistan , Pakistan , Bangladeş’de , Farsça kurslarını takip edenlere teşvik amaçlı ücretler ödeniyor. En az 6000 rupi maaş alan öğrenciler , Fars dilini ve edebiyatını okuyorlar. Hiçbir ulusun varlık hakkına ve kültürüne karşı kin beslemiyoruz.
Her milletin kendi kaderini tayin etme hakkı vardır. Bu hakkını kullanırken , başka ulusların ve kültürlerin varlık hakkına tecavüz etmeyen bir anlayıştan yanayız. Yabancı devlet ve idarelerini eleştirdiğimiz yer, dış Türklerin milli varlıklarını tanımıyor olmalarıdır.
Fars milleti de her millet gibi , dilediği kadar kültürünü tanıtma , yayma , yaşatma hakkına sahiptir. Fakat ; doğal ve masum haklar , emperyalizmin , faşizmin , nasyonal sosyalizmin , Komünizmin , Enternasyonalizmin , din istismarcılığının karanlığına bürünmüşse , orada dur deme ve mücadele etme hakkı doğar.
Horasan merkezli milli teşkilatlardan yapılan açıklamalara göre ; Horasan’da yaşayan Türklerin , ana dili ile öğrenim görecek okulları yoktur. Ana dillerini ve edebiyatlarını öğrenecek eğitim müfredatları yoktur.
İran’ın dışarıya sattığı doğalgazın büyük bölümü , Güney Azerbaycan Meşrutiyet hareketinin mimarı Settar Han’ın doğduğu yer Karadağ bölgesinden çıkarılmaktadır.
Yine yurt dışına satılan halı ve kilimlerin %25’i Horasan menşelidir. İran ekonomisinin bel kemiği denilebilecek Horasan’da , Türk asıllı ve dilli 4 milyondan fazla nüfus yaşamaktadır.
Milli kaderini tayin hakkından yoksun olan Horasan Türkleri , Türk dünyasında yeterlice tanınmak ve soydaşlarıyla kaynaşmak istiyor.. Horasan Türklüğü , bizleri bekliyor..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder